DERNEK LOKALİ AÇILMASI VE İŞLETİLMESİNE İLİŞKİN USUL VE ESAS

[yilmaz.sahin]

DERNEK LOKALİ AÇILMASI VE İŞLETİLMESİNE İLİŞKİN USUL VE ESASLAR:

Dernek Lokali; derneğe üye kişilerin sosyal ihtiyaçlarının temini amacı doğrultusunda dernekler tarafından, mülki idare amirinin izni ile açılan tesislerdir. Dernek tüzüğünde hüküm olsun veya olmasın, en bir yıldan beri faaliyette bulunan(çocuk dernekleri hariç) bütün dernekler lokal açabilirler. Dernek lokallerinin açılış ve işletilmesine ilişkin süreçler ile bu süreçlerde uygulanacak esaslar, aşağıdaki alt başlıklar çerçevesinde izah edilecektir.

1- Lokal Açmak İçin İdareye Başvuru ve İşletme İzni Alınması

Dernekler lokal açmak için mülki idare amirinden izin almak zorundadır. Söz konusu lokal, il merkezi hüküm alanında açılacak ise Valiliğe, ilçe merkezi hüküm alanında açılacak ise (Büyükşehir statüsü bulunan il merkezlerindeki ilçelerde dahil olmak üzere) Kaymakamlığa yazılı olarak başvuru yapılmalıdır.

Dernekler, lokal açılışı için Valilik veya Kaymakamlığa yapacakları yazılı başvuruya aşağıdaki belgeleri eklemek zorundadır.
a) Lokal açılması konusunda dernek yönetim kurulunca alınan kararın bir sureti,
b) Lokal olarak açılacak yer; derneğin mülkü ise tapu senedinin bir sureti, kira karşılığı tutuldu ise kira kontratının bir sureti,
c) Ana gayrimenkulün tapu kayıtlarında mesken olarak görünen yerler için kat maliklerinin oy birliği ile aldıkları kararın örneği, mesken ve işyerinin birlikte yer aldığı binalarda mesken sahiplerinin tamamının onayı ve işyeri sahiplerinin oy çokluğu ile aldıkları kararın örneği, iş hanlarında ise yönetim kurulu kararı örneği,
d) Derneklerin; belediye ve mücavir alanlar içinde açacakları lokaller için yapı kullanma (iskan) izin belgesi, bu belgenin bulunmadığı durumlarda ise ilgili belediyeden alınacak söz konusu yerin lokal olarak kullanılmasında sakınca olmadığına dair belge; bu alanlar dışındaki lokaller için bayındırlık ve iskan müdürlüklerinden alınacak lokal olarak kullanılmasında sakınca olmadığına dair belge.

Mülki amirliğe verilecek başvuru evrakları eksik veya yukarıda belirtilen şartlara uygun olmayan başvurular idarece değerlendirmeye alınmaz ve eksikliklerin tamamlanması için 30 günlük ek süre tanınır.

30 günlük ek süre içerisinde başvurularındaki eksiklikleri tamamlamayan derneklerin lokal açma başvuruları idarece işlemden kaldırılır.

Başvuru belgeleri ve inceleme sonuçları olumlu olan derneklere, mülki idare amirliğince lokal açma ve işletme izni ve belgesi verilir.

Mülki amirlikçe verilen ve iki nüsha olarak düzenlenen lokal açma ve işletme belgesinde lokalin çalışma şartları belirtilir, belgenin bir örneği ilgili derneğe verilir; diğer örneği ise derneğin il dernekler müdürlüğü nezdindeki dosyasına konur.

Lokal açmak için mülki amirlikten izin alan dernek; lokalin dışarıdan ilk bakışta görülebilecek bir yerine, lokalin hangi derneğe ait olduğunun belirtildiği en az 50x75 cm ebadında “…xxx…Derneği Lokali” ibaresinin yazılı olduğu bir levha ile en az 20x30 cm ebadındaki “Üye olmayan giremez” ibaresinin yazılı olduğu levhayı hazırlatarak asmak zorundadır.

Dernekler, halen lokal olarak kullandıkları bir yeri başka bir yere taşımak istediklerinde, başvuru esnasında yaptıkları işlemleri lokalin taşınacağı mülki amirlik nezdinde tekrar ederler.

İzinsiz olarak açılan veya izni iptal edildiği halde işletilen veya geçici olarak faaliyetten men edildiği halde süresinden önce açılan lokaller kolluk kuvvetlerince kapatılır.

2- Lokal Açılamayacak Mekânlar ve Yerler

Derneklerin lokal olarak kullanabilecekleri mekanlarda yönetmelikçe bazı şartlar aranmış olup dernekler yönetmeliğinin 57. maddesi amir hükümleri doğrultusunda, aşağıda belirtilen yerlerde dernek lokali açılamaz.

a) Okul öncesi eğitim, ilk ve orta öğretim resmi ve özel okul binaları ile özel eğitime muhtaç bireylerin devam ettikleri öğretim kurumlarına yüz metreden yakın mesafe içinde,

b) İlk ve orta öğretim öğrencilerinin devam ettiği kurs, dershane ve bu öğrencilerin kaldığı öğrenci yurtlarının bulunduğu binalarda,

c) Silah fabrika ve imalathaneleri, patlayıcı, parlayıcı ve yanıcı gibi tehlikeli maddeler üretilen, satılan, kullanılan ve depolanan yerler ile gaz dolum tesislerinde,

d) Binaların ortak kullanılan bağımsız bölümlerinde,

e) Her türlü mabetlerde,

f) Genel güvenlik ve asayişin korunması yönünden sakıncalı olan yerlerde,

g) İtfaiye, ambulans gibi müdahale ve yardım hizmetlerinin kolaylıkla ulaşamayacağı yerlerde,

h) Sabit veya seyyar olarak kullanılan kara, deniz, hava ve her çeşit taşıma araçlarında.

Derneğin ikamet merkezinin bulunduğu binada da dernek lokali açılabilir. Ancak, dernek lokali olarak açılan yerin iç kapı girişinin, diğer bağımsız bölüm veya oda ve benzeri gibi bölümlerden ayrı olması ve lokal içerisinden bu yerlere açılan kapı bulunmaması gereklidir.

3- Lokallerin Faaliyet Yerinin Uzaklığının Ölçülmesi

Lokal olarak açılması planlanan ve idarece açılmasına izin verilen yerlerin, Okul öncesi eğitim, ilk ve orta öğretim resmi ve özel okul binaları ile özel eğitime muhtaç bireylerin devam ettikleri kurumlar ile aralarındaki uzaklığın ölçümünde, bina ve tesislerin varsa bahçe kapıları, yoksa ana bina giriş kapıları; kapıların birden fazla olması durumunda ise en yakını esas alınır.

Yüz metre uzaklığın ölçümünde, mevcut cadde ve sokaklar üzerinden yaya yolu kullanılarak, yaya kurallarına göre gidilebilecek en kısa mesafe dikkate alınır.

Lokallerin yukarıda belirtilen yerlere olan uzaklığının tespitine, lokal açılış izni için başvuru yapılan mülki amirlik bünyesindeki dernekler birimi yetkilidir ve tespit, yalnızca bu birim tarafından yapılabilir.

4- Lokallerin Yönetimi ve Sorumlu Müdür

Mülki amirlikten izin alıp lokal açan bütün dernekler, lokalin yönetim ve işletilmesinden sorumlu bir müdür atamak zorundadır. Lokal Müdürü, dernek yönetim kurulu kararı ile tayin edilir ve atamaya ilişkin bilgiler mülki amirliğe yazılı olarak bildirilir.

Dernek lokalinin sorumlu müdürü, lokalin yürürlükteki mevzuata ve alınan ruhsata uygun olarak işletilmesinden sorumlu olup müdürün görev ve yetkileri lokal yönergesinde açıkça belirtilecektir.

Dernek yönetim kurulu, lokalin sorumlu müdürünü değiştirdiği takdirde yaptığı değişikliği, 15 gün içerisinde mülki idare amirliğine bildirmek zorundadır.

Lokal müdürünün ücretli olarak çalıştırılması zorunlu değildir, bu görevi gönüllü olarak yürütmek isteyen kişilerde lokal müdürü olarak görevlendirilebilir.

Lokal müdürü olarak atanacak kişinin dernek üyesi olması şart değildir.
Dernekler, lokallerinin işletmesini müstecirlere de yaptırabilirler, lokal işletmesinin müstecir aracılığı ile yapılması durumunda dahi Lokal Müdürü dernek yönetim kurulunca görevlendirilmek zorundadır. Lokalin müstecir tarafından işletilmesi, lokal müdürünün sorumluluklarını ortadan kaldırmaz.

5- Lokallerde Çalıştırılacak Kişiler

Alkollü içki kullanılmasına izin verilen lokallerde 18 yaşından küçükler çalıştırılamaz. Lokallerde çalışanlar için dernek yönetim kurulu başkanının imzasını taşıyan bir kimlik belgesi düzenlenir. Çalışanlar lokalde bulundukları sürece bu kimliği ilk bakışta görülebilecek şekilde üzerlerinde taşımak zorundadırlar.

6- Lokallerden Yararlanma Koşulları

Lokaller, derneğe üye kişilerin sosyal ihtiyaçlarının temini maksadı ile açılan tesisler olduğundan, kural olarak derneğe üye olmayan kişiler bu yerlerden yararlanamaz.

Lokalden yararlanmak isteyen dernek üyelerine Lokal Kimlik Kartı düzenlenip verilmesi gerekmektedir. Lokal Kimlik kartında; dernek üyesinin, üyeliğe kabul tarih ve karar sayısı ile dernek başkanının imzasının bulunması zorunludur.

Dernek üyeleri, lokalde bulundukları süre içerisinde Lokal Kimlik Kartını üzerlerinde taşımak ve olası bir denetimde, denetleme yapanlara bu kartı göstermek zorundadırlar.

Dernek üyelerinin beraberindeki misafirlerde lokallere kabul edilebilirler. Ancak, misafirler lokalde bulundukları sürece, misafir kartlarını ilk bakışta görülecek şekilde üzerlerinde taşımak zorundadırlar.

7- Lokallerde Alkollü İçki Kullanılması

Dernek lokallerinde alkollü içki kullanılması mülki idare amirinin iznine bağlıdır. Ancak, alkollü içki izni verilebilmesi için dernek lokalinin içkili yer bölgesi içinde bulunması ve içki satış belgesi alınması zorunludur.

Gençlik, spor veya gençlik ve spor kulüplerinin sosyal amaçlı tesisleri ile lokallerinde alkollü içki kullanılmasına izin verilmez.

Alkollü içki kullanılmasına izin verilen lokallerde içki servisi, ancak izin verilen lokal içinde yapılabilir. Lokalin etrafında, yol kenarlarında veya yaya kaldırımlarında masa konularak veya ayakta içki servisi yapılamaz.

8- Lokal Yönergesi

Dernek lokalleri, dernek yönetim kurullarınca hazırlanan yönergeye göre işletilir. Lokal yönergesinde aşağıda gösterilen hususların belirtilmesi zorunludur.

a) Lokalin çalışma şartları,
b) Lokal müdürünün görev ve yetkileri,
c) Dernek lokalinde yapılacak faaliyetler ve verilecek hizmetler,
d) Dernek üyelerinin ve misafirlerin lokalden yararlanma şekilleri,
e) Lokalde alkollü içki kullanılıp kullanılmayacağı, kullanılacaksa şart ve şekilleri,
f) Lokalin konferans, seminer, yemek, nişan, düğün ve benzeri toplantılar için dernek üyelerine tahsis edilme şekil ve şartları.

9- Lokallerin Denetimi

Lokalin yerleşik bulunduğu mülki idarenin amiri, dernek lokallerinin açma ve işletme belgesinde belirtilen şartlara göre işletilip işletilmediğini önceden haber vermeksizin herhangi bir zamanda ve saatte denetletebilir.

Lokallerin denetimi, dernekler birimleri ve kolluk kuvvetlerince birlikte yapılır. Lokal denetiminde önceden bildirimde bulunma ve denetimin mesai saatleri içinde yapılması şartı aranmaz.

10- Lokallerin Geçici Olarak Faaliyetten Men Edilmesi

Lokalin faaliyetlerini sürdürdüğü mekan dahilinde kumar oynatılması, izinsiz içki satılması veya kullanılması, umuma açık yer durumuna gelmesi veya lokal yönergesine aykırı iş ve işlemler yapıldığının tespit edilmesi durumunda lokaller, mülki idare amiri tarafından 30 günü geçmemek üzere geçici olarak faaliyetten men edilir.

Dernek lokallerinin, yukarıda belirtilen sebeplerden herhangi birisi veya bir kaçının tespiti nedeni ile 3 defa faaliyetten men edilmeleri halinde, izin belgeleri, mülki idare amirince iptal edilir.

11- Lokal Açma ve Çalışma İzninin Doğrudan İptal Edilmesi

Lokalin yerleşik bulunduğu idareye bağlı dernekler birimi ve kolluk kuvvetlerince dernek lokalinde müştereken yapılan denetimler neticesinde; uyuşturucu madde imal edildiği, satıldığı, kullanıldığı veya bulundurulduğu; 6136 sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkındaki kanuna aykırı olarak silah bulundurulduğu veya satıldığı; genel güvenliğe ve genel ahlaka aykırı faaliyetlerde bulunulduğunun tespit edilmesi halinde derneğe verilen lokal açma ve işletme izin belgeleri mülki idare amirince iptal edilir.

Lokalde yapılan denetim esnasında konusu suç teşkil eden fiillerin tespiti halinde denetim merciince tespiti yapılan konular hakkında rapor tanzim edilerek soruşturma evrakı derhal Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilir.

İlgili Cumhuriyet Başsavcılığı, lokalde tespit edilen suç ve suçlular hakkında adli takibat başlatır.


12- Faaliyetten Men Kararına Karşı İtiraz Yolları

Dernek Yönetim Kurulu, lokal hakkında mülki amirlikçe verilen “faaliyetten men ” kararına karşı, kararın tebliğinden itibaren ilgili idare mahkemesi nezdinde dava açabilir.

13- Lokallerin Faaliyetten Men Kararının Uygulanması

Mülki amirlikçe haklarında faaliyetten men kararı verilen lokallerin faaliyetten men edilmesi, aşağıdaki usul ve esaslar dairesinde uygulanır.

a) Lokalin faaliyetten men edildiği kararı mülki amirlikçe, dernek yönetim kuruluna ve lokal müdürüne tebliğ edilir. Faaliyetten men kararının uygulanması için derneğe 2 günden fazla olmamak üzere süre verilir. Mülki amirlikçe yapılan tebliğde dernek yönetim kurulu başkanı veya bu konuya ilişkin görevlendirilecek yönetim kurulu üyesi ile lokal müdürünün, lokalde mühürlemenin yapılacağı sırada hazır bulundurulması gerektiği de belirtilir.

b) Lokalin mühürlenmesi esnasında; kapalı kalınacak süre dahilinde bozulması muhtemel mallar ile kişilerin özel eşyalarının çıkarılmasına izin verilir.

c) Lokalin pencereleri ve bütün kapıları kapatılır ve lokalin giriş kapıları mühürlenir.

d) Faaliyetten men kararının uygulanmasına ilişkin düzenlenecek tutanakta, faaliyetten men kararının tarihi, sebebi ve süresi ile kapatma işlemenin tarih ve saati belirtilir ve tutanak kapatma esnasında hazır bulunanlar tarafından imzalanır. Hazır bulunanların imzadan kaçınması halinde bu durum tutanak üzerinde belirtilir.

14- Faaliyetten Men Süresinin Bitimi Akabinde Açılış İşlemleri

Lokal hakkında, mülki amirlikçe verilen faaliyetten men kararında belirtilen sürenin dolması neticesinde lokal faaliyetlerini sürdürmeye yeniden başlayabilir. Faaliyetlerin tekrar başlatılması esnasında herhangi bir izin veya başvuru işlemi yapılmaz.

Sürenin dolduğu gün lokalin tekrar açılış işlemleri başlatılır ve açılış ve teslim işlemleri tutanağa intikal ettirilmek suretiyle bitirilir.

Lokal Açılış ve Teslim tutanağına; lokalin açılış tarihi ve saati yazılarak, dernek yönetim kurulu başkanı veya görevlendirilecek yönetim kurulu üyesi ile lokal müdürünce bizzat imzalanır.

15- Faaliyetten Men Edilen Lokalin Süresinden Önce Açılması

Mülki idare amirleri, faaliyetten geçici olarak men ettikleri lokalleri mahkeme kararları dışında, süresinden önce açamazlar.

Geçici olarak faaliyetten men edildiği halde süresinden önce açılan lokallerin, Lokal Açma ve İşletme İzinleri mülki idare amirince iptal edilir.

Mülki amirlikçe verilen faaliyetten men kararına karşı dernekçe idare mahkemesi nezdinde açılan davanın idare aleyhine sonuçlanması halinde; lokal mahkeme kararına istinaden bir tutanakla açılır.

[Kaynak:www.alomaliye.com]